Πόσο πατριωτισμό αντέχει το κίνημα;

Τον τελευταίο καιρό (από την επιβολή του Μνημονίου και έπειτα), στο αντικαπιταλιστικό κίνημα της Ελλάδας (που πλέον ουσιαστικά είναι αντιμνημονιακό), παρατηρείται μια αναζωπύρωση ενός αισθήματος πατριωτισμού, ενίοτε με ροπή προς τον εθνικισμό. Πρόκειται για μια κατάσταση που προϋπήρχε, έστω και σε λανθάνουσα κατάσταση, αλλά η «μνημονιακή» επικαιρότητα την επανέφερε στην επιφάνεια, και πλέον αποτελεί βασικό στοιχείο του αντιμνημονιακού αγώνα. Σε αυτό, βέβαια, έχουν «βάλει το χεράκι τους» και οι ισχυρές χώρες (κυρίως της Δύσης), που τώρα είναι ανάμεσα στους δανειστές μας, τόσο με τα όσα έλεγαν και έκαναν σε σχέση με την Ελλάδα πριν την κρίση και το Μνημόνιο, όσο και τώρα, με τα όσα αναφέρουν περί «απώλειας της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας», τους ισοπεδωτικούς από μέρους τους χαρακτηρισμούς για τη χώρα και τους πολίτες της, τη (μεγάλη) συμμετοχή ξένων επενδυτών στο ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου της χώρας κ.λπ.

Φυσικά, η στάση των δανειστών μας είναι η χειρότερη δυνατή! Πέρα από το μεγάλο ρόλο που έπαιξαν στη δημιουργία, τη διεύρυνση και τη γενίκευση της κρίσης, τώρα «προσπαθούν να σώσουν» τον «αδύναμο κρίκο της Ευρώπης» που λέγεται Ελλάδα με μια φασίζουσα και απαράδεκτη νοοτροπία. Αρχικά έχουν στοχοποιήσει έναν ολόκληρο λαό με χαρακτηρισμούς όπως «τεμπέληδες», «αραχτοί» και άλλα σχετικά, τον χλευάζουν και τον ταπεινώνουν με τους χειρότερους τρόπους, ενώ για τον περιορισμό του χρέους (που είναι αποτέλεσμα του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος) έχουν επιβάλλει στις πλάτες του λαού ένα δυσβάστακτο δάνειο με το οποίο τον κηδεμονεύουν (ή τουλάχιστον τον εκβιάζουν), ρυθμίζοντας έτσι ακόμα και την επιβίωση του λαού και αφαιρώντας του τη δυνατότητα να αποφασίζει για «τα του οίκου του». Απέναντι σε αυτή τη ρατσιστική -τουλάχιστον- νοοτροπία η συσπείρωση και η αντίσταση του θιγόμενου λαού, είναι όχι μόνο δικαιολογημένη, αλλά και απαραίτητη!

Το θέμα όμως είναι ότι με όλα αυτά, έχουν βρει αφορμή και λόγο ύπαρξης, τόσο οι «ακραίοι» εθνικιστές-ακροδεξιοί-φασίστες κι όλα τα συμπαρομαρτούντα, όσο και οι αποκαλούμενοι «σοσιαλπατριώτες». Βέβαια, οι ακροδεξιοί (με την ευρεία έννοια του όρου) έχουν «καθορίσει» τα όριά τους με το κίνημα (και το κίνημα με αυτούς…), αν και στις αντιστάσεις που αναπτύσσονται όλο αυτό το διάστημα («αγανακτισμένοι», απεργίες, κ.λπ.) εμφανίζονται και αυτοί (άλλωστε, η φτώχεια, η ανεργία, και η ακρίβεια «χτυπάνε και πονάνε» πολύ και άσχετα από πολιτικές και ιδεολογικές απόψεις και θέσεις…), και μάλιστα έχουν και «δυναμική» παρουσία… Τουλάχιστον όμως αυτοί είναι γνωστοί… Τι μπορούμε όμως να αναφέρουμε για τους «σοσιαλπατριώτες»;

Δυστυχώς, δεν είναι απαραίτητο να είναι «δηλωμένος» φασίστας κανείς για να έχει τις απόψεις του συγκεκριμένου χώρου… Υπάρχουν κάποιοι που έχουν «συνδέσει» εθνικισμό με αντικαπιταλισμό… Οι απόψεις περί οριοθέτησης της ΑΟΖ στα νησιά για αξιοποίηση του υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου (για προστασία των «κυριαρχικών μας δικαιωμάτων» όμως και όχι καθαρά για τις ανάγκες της κοινωνίας), περί διαφόρων «κινδύνων» από γειτονικά κράτη, περί εγκληματικότητας, αύξησης της ανεργίας και άλλων προβλημάτων από (νόμιμους ή «παράνομους») μετανάστες κ.λπ., υπάρχουν και σε ανθρώπους που (αυτο)αποκαλούνται «αντικαπιταλιστές», που ανάλογα (κυρίως) με την ηλικία τους μπορεί να αναφερθούν σε συμμετοχή τους σε αντιστάσεις του παρελθόντος (Πολυτεχνείο '73, καταλήψεις σχολείων, απεργίες, το -μαχητικό- συνδικαλισμό των παλαιότερων εποχών, κ.λπ.) ενώ και για το «σήμερα» θα αναφερθούν ενάντια στην καπιταλιστική ΕΕ, το ΔΝΤ, κ.λπ., έστω και από τη σκοπιά τους.

Ιδιαίτερα πρέπει να σταθούμε στη στάση αυτών των ανθρώπων απέναντι στο ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου της χώρας στους ξένους. Επισημαίνεται η λέξη «ξένους» γιατί και οι ίδιοι οι «σοσιαλπατριώτες» αναφέρονται ενάντια σε αυτούς (και τις «ξενόδουλες» κυβερνήσεις), αφήνοντας όμως έτσι ουσιαστικά στο απυρόβλητο τους «δικούς μας» κεφαλαιοκράτες. Η υποκρισία τους δεν έχει όρια: εκεί που κάποτε πίστευαν (σε ένα βαθμό ακόμα πιστεύουν) κατά κόρον ότι στο «εκσυγχρονισμένο εξωτερικό όλα λειτουργούν σωστά και όλοι ζουν καλά σε αντίθεση με ό,τι γίνεται εδώ», τώρα (ίσως και να) φαντασιώνονται ότι «πολεμούν τους ξένους κατακτητές»… Ακόμα και τη μετανάστευση για εργασιακούς λόγους θεωρούν ως αντιπατριωτική ενέργεια… Έτσι, δημιουργείται η εντύπωση ότι ίσως «οι “δικοί μας” επιχειρηματίες και επενδυτές, ίσως να είναι και η σωτηρία μας απέναντι στους ξένους», ή ότι «πρέπει να ψωνίζουμε/εξυπηρετούμαστε από ελληνικές επιχειρήσεις, ή/και (με) ελληνικά προϊόντα, ώστε τα λεφτά να μένουν εδώ»… Μάλλον αυτοί οι άνθρωποι νομίζουν ότι ζουν σε κάποια «προλεταριακή» χώρα της Ασίας, της Αφρικής, της (πρώην) Ανατολικής Ευρώπης, της Κεντρικής, ή Νότιας Αμερικής (αν και ακόμα και σε αυτές τις χώρες, υπάρχει μια πολιτικοεπιχειρηματική «ελίτ» που περνάει καλά σε αντίθεση με το λαό…) οπότε και ένας καλώς εννοούμενος πατριωτισμός ίσως και να είχε λόγο ύπαρξης…

Αντίθετα, έχει «ξεχαστεί» το γεγονός ότι μέχρι και πριν από 5 περίπου χρόνια το ελληνικό κεφάλαιο (σχεδόν πάντα με την ανοχή/υποστήριξη του επίσημου ελληνικού κράτους) όχι μόνο ανθούσε εντός Ελλάδας, αλλά είχε επεκταθεί (και μάλιστα έχοντας ισχυρή παρουσία) και στο εξωτερικό (κυρίως Βαλκάνια, Ανατολική Ευρώπη, χώρες ΝΑ Μεσογείου, Μέση Ανατολή) ζώντας εις βάρος των πολιτών και εφαρμόζοντας αντεργατικές πρακτικές προς όλους τους εργαζόμενους (Έλληνες και ξένους), ενώ και τώρα με την κρίση, οι έλληνες καπιταλιστές, αφενός στηρίζουν τα όσα γίνονται κατά του λαού, συμφωνώντας έτσι με τους δανειστές μας, αφετέρου, στο βαθμό που τους αγγίζει η κρίση, δεν έχουν παρά να φύγουν για άλλες (πιο ευνοϊκές για αυτούς) χώρες (να εκμεταλλευθούν δηλαδή τους εκεί εξαθλιωμένους πολίτες και εργαζόμενους…), εκτός βέβαια και αν με το «ελαστικοποιημένο» και φιλικότερο για αυτούς πια ελληνικό κράτος παραμείνουν εδώ…

Φυσικά, και στις ανθηρές για το ελληνικό κεφάλαιο εποχές, (πόσο μάλλον τώρα…) ο λαός πάντα στα δύσκολα είναι. Αυτό όμως δυστυχώς, κάποιοι το θυμούνται επιλεκτικά: Αν η χώρα είναι ισχυρή, όλα είναι καλά, αν όχι, «ανακαλύπτουμε» το δοκιμαζόμενο λαό για σύμμαχο…

Πιστεύει κανείς άραγε ότι άξιζε να αγωνιζόμαστε για την «ισχυρή Ελλάδα», ή ότι αξίζει τώρα να αγωνιζόμαστε για την παλινόρθωσή της;

Μετά από όλα αυτά, το κίνημα εκείνο που πρέπει να κάνει, είναι να (ξανα)βρεί το διεθνιστικό του χαρακτήρα. Δε νοείται να επαναληφθούν τα λάθη των δεκαετιών '70 και '80, όπου ο «σοσιαλπατριωτισμός» έκανε ακόμα και εθνικιστές να θεωρούν/φαίνεται ότι ανήκουν στο κίνημα, συμβάλλοντας έτσι στην ήττα του. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι «ο εχθρός είναι μέσα στην ίδια μας τη χώρα» και να αναπτυχθούν αντιστάσεις ενάντια σε όλους τους καπιταλιστές από όλους τους λαούς (απλούς πολίτες και εργαζόμενους), χωρίς διάκριση «ντόπιων» και «ξένων». Άλλωστε και οι μετανάστες (είτε από, είτε προς την Ελλάδα), δεν είναι παρά κάποιοι που ψάχνουν μια καλή και αξιοπρεπή ζωή. Για δε τις γείτονες (και πολλές άλλες) χώρες, μάλλον «μαθήματα» μπορούμε να πάρουμε από αυτές, για το πώς ανταπεξέρχονται την εξαθλίωση (έστω και μέσα στα πλαίσια του αστικού καπιταλιστικού συστήματος) και όχι να τις «βλέπουμε» ως εχθρικές. Σε ένα πιο «ακραίο» επίπεδο, ίσως και να έπρεπε να αποτραπεί η (επανα)δημιουργία ενός συνθήματος του τύπου «Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι» με κάποιο άλλο λαό (π.χ. Γερμανούς) αντί των Αμερικάνων. Τα συνθήματα περί «ενότητας όλων των εργαζομένων», «αλληλεγγύης των λαών» και ενάντια «στην παγίδα της εθνικής ενότητας» πρέπει να γίνουν τώρα πράξη!

Η κρίση, όπως έχει προέλευση και αντίκτυπο παγκόσμιας εμβέλειας, δεν μπορεί παρά να αντιμετωπιστεί και παγκόσμια!

Γιάννης Σκουλαρίκος