Εκλογές, εντός εκτός και επί τα αυτά

Της Μαριάννας Χούσου

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα μάς διδάσκει από σχετικά νεαρή ηλικία να εντοπίζουμε ομοιότητες, διαφορές, αναλογίες και ισότητες. Μας μαθαίνει πως σε έναν κόσμο κανονιστικό, στον οποίο τα μαθηματικά, και όχι απαραίτητα η λογική, ορίζουν πώς από κάποιο σημείο θα πάμε σε ένα άλλο, πιθανότητες, πολλαπλές επιλογές, οφέλη και ζημιές.

Ο Μπερτλοχτ Μπρεχτ, είχε μεταξύ άλλων πει και το εξής. Αν δεν σου αρέσει ο τόπος από τον οποίο φεύγεις, ούτε ο τόπος στον οποίο πηγαίνεις, γιατί παρακολουθείς με τόση ανησυχία την αλλαγή του σκασμένου λάστιχου;

Με αυτό τον τρόπο ίσως θα έπρεπε να δούμε και την εκλογική αναμέτρηση αυτών των ημερών. Βγαίνουμε από μια ζοφερή και δύσκολη περίοδο, για να μπούμε σε μια δύσκολη και ζοφερή περίοδο. Η εξουσία, το κράτος και το κεφάλαιο όπως συνηθίζουμε να την αποκαλούμε, έχει μπει σε μια διαδικασία εναλλαγής ρόλων και αρμοδιοτήτων. Η επίθεση είναι αναμφίβολα ολοκληρωτική.

Τα τελευταία 4 χρόνια, μετά και τον Δεκέμβρη του 2008, που είναι για εμάς εδώ αλλά και για το παγκόσμιο κίνημα, σημείο αναφοράς και τομή, έχουμε δει και ζήσει σχεδόν τα πάντα. Εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων, διαδηλώνουν, κινητοποιούνται, συμμετέχουν και αποσύρονται. Η κοινωνία, εμείς, σε διαρκή κίνηση και αναζήτηση αμφισβητεί και πειραματίζεται.

Η οικονομική και κοινοβουλευτική ολιγαρχία έθεσε ολόκληρα κομμάτια της κοινωνίας εκτός νόμου και δυνατότητας παρέμβασης, εκτός δυνατότητας ακόμη και επιβίωσης. Σε αυτή την κατάσταση, δεν μείναμε με δεμένα τα χέρια. Το δόγμα του σοκ συνάντησε, και συναντά, σθεναρή αντίσταση εδώ, όπως θα συναντήσει πιθανότατα και σε άλλες χώρες. Η αντίσταση αυτή είναι που ανέδειξε και τις διεξόδους όπως αυτές αποτυπώνονται στα χειραφετητικά εγχειρήματα και τις αντιδομές μας.

Σίγουρα επηρέασε και επηρεάζει και το αποτέλεσμα των εκλογών, το οποίο επιδέχεται πολλές ερμηνείες, ανάλογα με την οπτική και το εργαλείο, βέβαια, που η κάθε πολιτική άποψη θέλει να χρησιμοποιήσει. Σε αυτές τις διαφορετικές διαδικασίες των από κάτω που προσπαθούν να πάρουν τον έλεγχο της ζωής τους στα χέρια τους, και των από πάνω που προσπαθούν να βάλουν τους δικούς τους όρους, διατηρώντας την κυριαρχία τους, δεν υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας.

Ο δρόμος της αυτονομίας δεν μπορεί να περνάει μέσα από την νομιμοποίηση της ετερονομίας. Αν παρατηρήσουμε τα όσα οι “πολιτικοί” λένε στα διάφορα πάνελ, θα δούμε ότι η πλειοψηφία αυτών δεν έχει καμία επαφή με την κοινωνική πραγματικότητα. Χειρότερα, προσπαθούν να επιβάλουν την εικόνα μια κοινωνικής πραγματικότητας. Αν αξίζει να ανοίξει τώρα ένας διάλογος, δεν είναι σχετικά με τις ευνοϊκότερες ή όχι συνθήκες που πιθανότατα θα φέρει το ένα ή το άλλο αποτέλεσμα, αλλά με ποιο τρόπο θα μπορέσουμε να μετατοπίσουμε το ενδιαφέρον πάνω στα πραγματικά ζητήματα της εποχής μας. Να βάλουμε εμείς την όρους του παιχνιδιού, αφού οι κοινωνικές και όχι οι εκλογικές διαδικασίες είναι ο δικός μας χώρος παρέμβασης.

Γνωρίζουμε ότι η κρίση είναι σύμπτωμα και όχι αιτία μιας κατάστασης. Σε μια πραγματικότητα στην οποία οι κοινωνικοί δεσμοί έχουν διαρραγεί, η προσοχή μας και το ενδιαφέρον μας θα έπρεπε να εστιάσουν στο πώς θα επανανοηματοδοτηθεί το κοινωνικό άτομο. Σε αυτό δεν υπάρχουν έτοιμες απαντήσεις, η κατάσταση είναι πρωτόγνωρη, για αυτό και χρειάζεται να αναζητήσουμε νέες λύσεις.

Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι βρισκόμαστε στο μηδέν. Μπορούμε να πατήσουμε στην εμπειρία της συμμετοχής μας στις κοινωνικές και κινηματικές διεργασίες, όπως έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια. Μπορούμε να σκεφτούμε και να μιλήσουμε για αυτές, με διάθεση αναζήτησης των απελευθερωτικών της στοιχείων και όχι άγονης αντιπαράθεσης.

Ποιος θυμάται την 15η Ιουνίου του 2011; Ήταν μόλις πριν ένα χρόνο.