Dj Stalingrand: Εμπειρίες και συμπεράσματα από τον αντιφασιστικό αγώνα στη Ρωσία

Ο Dj Stalingrand, ήταν ενεργό μέλος των Antifa Μόσχας, βρέθηκε στην Ελλάδα, για δυο παρουσιάσεις του αντιφασιστικού κινήματος στην Ρωσία τον περασμένο Απρίλιο. Είναι από τους πρωτεργάτες του κινήματος antifa, την εποχή που μια χούφτα νέων ξεκίνησαν έναν παράλογο πόλεμο εναντίον των ακροδεξιών σκίνχεντ, οι συμμορίες των οποίων μόνο στην Μόσχα ξεπερνούσαν τις 10.000 άτομα. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι οι καταγεγραμμένες δολοφονίες με ρατσιστικά κίνητρα, έφταναν τις εκατό το χρόνο. Αυτή την περίοδο ζει εκτός Ρωσίας, όντας καταζητούμενος από τις ρωσικές αρχές.

Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η Μόσχα είναι πλέον μια πόλη σχεδόν χωρίς φασίστες, αν και μέχρι τώρα στην Ελλάδα πιστεύαμε ακριβώς το αντίθετο. Είναι αλήθεια αυτό;

Γεια σας, στην παρουσίαση μου που είχατε παρακολουθήσει είχα περιγράψει εκτενώς τα αποτελέσματα της δράσης μας μέχρι το 2010. Μεταξύ αυτών είναι: 1)Η μεγάλη ναζιστική μουσική σκηνή (η οποία ήταν το πιο σημαντικό μέσο προώθησης των Ναζί ώστε να γίνουν η κύρια υποκουλτούρα της νεολαίας στη Μόσχα) λιγόστεψε. 2) Οι πιο σημαντικές ναζιστικές συμμορίες διασκορπίστηκαν. 3) Τα περισσότερα (ίσως όλα) συνδεδεμένα με τους ναζί καταστήματα και γραφεία έκλεισαν. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι πετύχαμε να καταστρέψουμε τη ναζιστική υποκουλτούρα του δρόμου, όπως αυτή εκπροσωπούνταν από τα πλήθη των σκίνχεντ και zing-heiling χούλιγκανς, στη Μόσχα έως τότε. Υπήρχαν όμως και άλλα αποτελέσματα, όπως ότι 4) το κέντρο του ναζιστικού κινήματος μετατοπίστηκε στα γήπεδα, όπου με επιτυχία φώλιασε ως «πατριώτες χούλιγκανς». Υπάρχουν ακόμη πολλοί από αυτούς, αλλά δεν είναι σε θέση να προκαλέσουν πολιτική βία στο δρόμο, 5) κάποια σκληροπυρηνικά μέλη των διεσπαρμένων συμμοριών ναζί αποφάσισαν να συνεχίσουν τον αγώνα σχηματίζοντας underground ομάδες, ως επί το πλείστον σχεδιασμένες για δολοφονίες.

Έτσι, η απάντηση είναι ότι υπάρχουν ακόμη πάρα πολλοί ναζί ανάμεσα στα 20 εκατομμύρια του πληθυσμού της Μόσχας, αλλά πιθανότατα δεν πρόκειται καν να τους παρατηρήσεις.

Οργανώνοντας την αντιφασιστική δράση

Τι σημαίνει αντιφασιστική δράση για σένα;

Για μένα προσωπικά είναι η πράξη εκδίκησης κατά της κοινωνίας, η οποία επέλεξε εσκεμμένα την παρακμή και την υποβάθμιση. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, στην αρχή, η κοινωνία είχε ακόμη την ευκαιρία να επιλέξει το δικό της μέλλον - και μπορούμε να κατηγορήσουμε δίκαια τους πολιτικούς, αλλά η αλήθεια είναι ότι η ίδια η κοινωνία αποδέχθηκε την ακροδεξιά προπαγάνδα τους και καλωσόρισε τον εθνικισμό, την ορθοδοξία, την εξαχρείωση, και την ηθική του “get rich or die trying”, ό,τι χειρότερο δηλαδή ο “σύγχρονος κόσμος” μπορούσε να προσφέρει. Οι Ναζί είναι μόνο το σημάδι της εν λόγω πανεθνικής διαδικασίας παρακμής, η ξεπεσμένη γενιά αυτοπροσώπως. Ήταν ευχαρίστησή μας να τους διώχνουμε, και με την πράξη μας αυτή δημιουργούσαμε τη δική μας εναλλακτική - η πραγματικότητα είναι ότι οι αντιφασίστες ήταν το μόνο οργανωμένο και γνωστό ενεργό αριστερό κίνημα εκείνη την εποχή.

Κατά τη γνώμη σου, και με βάση την εμπειρία σου, ποια είναι τα κύρια όπλα μίας επιτυχημένης αντιφασιστικής ομάδας ή κινήματος; Πώς θεωρείς ότι πρέπει να οργανώνονται;

Αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κοινωνικό και αστικό μας περιβάλλον. Εφόσον μιλάμε για “επιτυχημένες δράσεις”, θα ήθελα να επισημάνω ορισμένα σημεία. Η σωστή στόχευση των δράσεων - κερδίζεις πολιτικά μόνο όταν κερδίζεις τον σωστό εχθρό και καταστρέφεις ένα σημαντικό σημείο. Μη αναγκαία και ανεξέλεγκτη βία δεν θα αποφέρει ποτέ τα επιθυμητά πολιτικά αποτελέσματα και το σεβασμό από κανέναν - βασικά, γι' αυτό έχασαν οι ναζί. Ένα άλλο πράγμα είναι να γνωρίζουμε πώς το νομικό μας σύστημα (και η αστυνομία) λειτουργεί και ποια είναι τα πιο αδύνατα σημεία τους, έτσι ώστε να μην καταλήξουμε στη φυλακή πολύ γρήγορα. Στη Ρωσία πάντα κάναμε ελιγμούς στην άκρη του ποινικού δικαίου, προσπαθώντας να διατηρηθούμε στη νόμιμη γκρίζα ζώνη. Διατηρούσαμε επίσης συλλογικό ταμείο για να είμαστε έτοιμοι για οποιαδήποτε απρόσμενα έξοδα άμεσα.

Η οργάνωση είναι ένα άλλο μεγάλο πράγμα – εφαρμόσαμε την εμπειρία των μικρών ομάδων συγγένειας στην τακτική μας. Μας έδωσε τη δυνατότητα να συγκεντρωνόμαστε πολλοί άνθρωποι άμεσα, να κυκλοφορούμε στην πόλη διακριτικά, να αποφεύγουμε τα λάθη της κεντρικής λήψης αποφάσεων και έτσι χρησιμοποιήσαμε τη συνωμοσία αρκετά αποτελεσματικά. Μέχρι τώρα η αστυνομία συνεχίζει να φυλακίζει συντρόφους μας, τον έναν μετά τον άλλο, σε αναζήτηση του "ηγέτη" μας - και την εκπλήσσει το γεγονός ότι τέτοιες ενέργειες δεν επηρεάζουν τη δράση μας καθόλου.

Οι ρίζες της φασιστικής ανόδου

Ποιες είναι κατά τη γνώμη σου οι αιτίες της αύξησης των φασιστικών/ακροδεξιών οργανώσεων στις χώρες του πρώην «ανατολικού μπλοκ», αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη στις μέρες μας;

Αυτό είναι πολύ ξεκάθαρο: η νέα καπιταλιστική ελίτ χρησιμοποίησε τον επί μακρόν κρυμμένο αντισοβιετισμό ως όπλο εναντίον της ελίτ της σοβιετικής περιόδου και γι' αυτό επιστράτευσε μια μαζική προπαγάνδα εθνικισμού, και μάλιστα της πιο σκοτεινής μορφής του. Στη Ρωσία προωθείται το "αυτοκρατορικό πνεύμα" και το "ιερό βασίλειο". Αντίθετα, στα κολέγια, σε μικρότερες δημοκρατίες, προμοτάρουν τη ρωσοφοβία - μίσος προς την ΕΣΣΔ και τους Ρώσους. Αυτό ήταν όλο τελείως κατασκευασμένο και γελοίο - αλλά ήταν ο μόνος δρόμος για να αποκτήσει την κληρονομιά της τεράστιας, πολυεθνικής, πολυγλωσσικής και θρησκευτικά αδιάφορης κοινωνίας, που κατοικούσε πριν στην ΕΣΣΔ.
Λοιπόν, το ίδιο ισχύει σε κάθε χώρα. Όσο περισσότερο οι πολιτικοί πρόκειται να κλέψουν, τόσο περισσότερο βάρος δίνουν στην "εθνική υπερηφάνεια", όσο φτωχότερη είναι η κοινωνία, τόσο πιο υπερήφανη είναι για τις ελέω θεού πνευματικές/εθνικές ρίζες της.

Εργατικό κίνημα από το μηδέν

Σε ό,τι αφορά την κατάσταση της εργατικής τάξης στη Ρωσία, τα δικαιώματά της, τους μισθούς της, πώς θα την περιέγραφες; Οργανώνονται σε σωματεία; Καλούν σε απεργίες;

Κατά κάποιο τρόπο, ήταν η Σοβιετική Ένωση που σκότωσε την εργατική τάξη στη χώρα. Υπήρχε ένα ενιαίο, απόλυτα κρατικά ελεγχόμενο εργατικό συνδικάτο και με τελείως τυπικό ρόλο. Και λογικά, όταν η ΕΣΣΔ καταστράφηκε, αυτό το σύστημα παρέμεινε τυπικό και άχρηστο - και παραμένει έτσι μέχρι τώρα. Επιπλέον, τα τελευταία 20 χρόνια, οι περισσότεροι άνθρωποι κατέληξαν να πιστεύουν ότι η δουλειά είναι ντροπή - σε μια σωστή καπιταλιστική κοινωνία θα πρέπει να σκοτώνεις, να ληστεύεις, να κάνεις εμπόριο ναρκωτικών, εκβιασμούς, να γίνεις εγκληματίας ή αστυνομικός για να βγάλεις το ψωμί σου. Οι περισσότεροι νέοι πιστεύουν ότι η δουλειά είναι για τους αποτυχημένους. Αυτό μπορούμε να το ονομάσουμε “τριτοκοσμική πλύση εγκεφάλου” και καθιστά οποιαδήποτε μορφή εργατικής αλληλεγγύης, με τέτοιες αξίες, αδύνατη.

Παρ 'όλα αυτά, οι άνθρωποι εξακολουθούν να εργάζονται και κάθε χρόνο υπάρχουν περίπου εκατό (σύμφωνα με τις ανεξάρτητες στατιστικές) ειρηνικές απεργίες για διάφορα ζητήματα σε όλη τη χώρα. Συνήθως επικεντρώνονται σε βασικά οικονομικά ζητήματα μιας συγκεκριμένης επιχείρησης, π.χ. για μισθολογικά, και μερικές φορές προβάλλουν και πολιτικά αιτήματα. Ως επί το πλείστον προχωράνε ήσυχα, αλλά στην περίπτωση που τα πράγματα τείνουν να “ανάψουν”, η αστυνομία είναι πάντα έτοιμη για κάθε είδους αναγκαία επέμβαση. Ένα σκληρό παράδειγμα είναι η ιστορία του Valentin Urusov, ενός εργαζόμενου σε ένα ορυχείο διαμαντιών στη Σιβηρία, ο οποίος οργάνωσε ένα ανεξάρτητο σωματείο και ξεκίνησε μια επιτυχημένη εκστρατεία για τα βασικά δικαιώματα των ανθρακωρύχων - συνελήφθη με την κατηγορία της κατοχής ηρωίνης και πέρασε πέντε χρόνια στη φυλακή.

Αντιμέτωποι με την κοινωνική αφασία

Ποια ήταν η αποδοχή της δράσης σας από τη ρωσική κοινωνία και τα πολιτικά κόμματα; Σας υποστηρίξανε;

Το εκπληκτικό γεγονός είναι ότι μετά τον έντονο πόλεμο με τους Ναζί, η πολυπληθής και μαχητική κοινότητά μας βρέθηκε ξαφνικά να είναι η πρώτη και η μόνη οργανωμένη ''αριστερή'' ομάδα στη χώρα. Μέχρι τοτε σχεδόν δεν υπήρχε εναλλακτική αριστερή δραση για χρόνια, κυρίως λόγω του γενικευμένου αντισοβιετισμού της δεκαετίας του '90 - ήμασταν από τους πρώτους και προφανώς οι πιο δημοφιλείς και ενεργοί. Έτσι δεν είχαμε ''μεγαλύτερα αδέρφια'', νόμιμα πολιτικά κόμματα και οργανώσεις να μας υποστηρίζουν - και αυτό αποδείχθηκε ότι ήταν καλό για εμάς. Έχουμε καταλάβει ολόκληρο το πολιτικό πεδίο μέσα στην κοινωνία, το οποίο συνήθως μοιράζεται μεταξύ δεκάδων οργανώσεων στη Δυτική Ευρώπη – το όλο κομμάτι του να είσαι “νέος, ριζοσπαστικος, αριστερός". Αυτό έχει τα υπέρ και τα κατά του, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι μέχρι το 2012, όταν οι μαζικές διαδηλώσεις άρχισαν, ήταν οι αντιφασίστες που ανέλαβαν ένα μεγάλο μέρος της διοργάνωσης, της δημοσίοποίησης και της εμπλοκής των ανθρώπων - ακόμα κι αν είναι λιγότεροι από χίλιοι στη Μόσχα, εξακολουθούν να είναι ένα απίστευτο πλήθος για την πολιτικά παθητική κοινωνία μας.

Το βιβλίο σου, από ό,τι γνωρίζουμε, είχε πολύ καλή αποδοχή από το κοινό στη Ρωσία, και επίσης βραβεύτηκε. Πώς το εξηγείς αυτό, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι έχεις «εξοριστεί» από τη Ρωσία;

Βασικά, δεν είμαι εξόριστος – είμαι καταζητούμενος στη Ρωσία. Το περιφερειακό δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα για μένα πριν από 3 χρόνια και θα είναι ενεργό για 12 χρόνια. Επίσης απευθύνθηκαν και στην Ιντερπόλ για να με συλλάβει, όπως και έγινε τον περασμένο Αύγουστο στην Ισπανία, όταν με συνέλαβε η αντιτρομοκρατική αστυνομία, πέρασα κάποιο χρονικό διάστημα στη φυλακή, αλλά αργότερα, τον Φεβρουάριο, κέρδισα την υπόθεση έκδοσης στο Εθνικό Δικαστήριο της Μαδρίτης κατά της Ρωσίας και όλες κατηγορίες εις βάρος μου αποσύρθηκαν - τουλάχιστον στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το βιβλίο πήγε πολύ καλά στη Ρωσία επειδή στην πραγματικότητα είναι καλογραμμένο - σε φρέσκια και ποιοτική ρωσική γλώσσα, όπως είπαν. Αλλά κυρίως άρεσε σε παιδιά από κακόφημες γειτονιές, λόγω του ρεαλισμού του και του λεξιλογίου του- μπορούν να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους σε χαρακτήρες της ιστορίας. Και ναι, οι περισσότεροι το επαίνεσαν διότι άλλα σύγχρονα ρωσικά πεζογραφήματα είναι πραγματικά σκουπίδια – μια νεκρή κοινωνία δεν μπορεί να παράγει ποιοτική μορφή τέχνης, αυτή είναι η αλήθεια.

Ξυπνώντας από το κώμα...

Πώς θα περιέγραφες τις τεράστιες διαδηλώσεις ενάντια στον Πούτιν πριν από ένα χρόνο; Ποια ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά τους;

Φαινόταν σαν μετά από 20 χρόνια, η κοινωνία να ξύπνησε από βαθύ κώμα, αυτό ήταν πολύ εντυπωσιακό. Οι άνθρωποι απλά τόλμησαν να βγουν στους δρόμους. Είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι για πολλούς από αυτούς, οι εικόνες των αντιφασιστών της Μόσχας να κλείνουν τους δρόμους και να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την αστυνομία, εικόνες που είχαν δει στο ίντερνετ, ήταν κίνητρο ενάντια στο φόβο. Δεν είχαν κάποιο συγκεκριμένο πολιτικό στόχο, η ρώσικη κοινωνία εξακολουθεί να είναι αδιάφορη για τέτοια ζητήματα - απλά βγήκε για να δείξει στις αρχές ότι έχει κουραστεί να φοβάται, και αυτό ήταν από μόνο του μια μεγάλη νίκη. Πολλοί τιποτένιοι πολιτικοί ήθελαν να χρησιμοποιήσουν αυτή την απρόσμενη πνευματική άνοδο για να προωθηθούν οι ίδιοι, αλλά προφανώς απέτυχαν, επειδή και αυτοί, μαζί με τους ανθρώπους, δεν έχουν καμία εμπειρία πραγματικής πολιτικής δράσης στο δρόμο, ήταν απλά γελοίοι στις προσπάθειές τους.

Αντιθέτως, συγκριτικά μικρές ομάδες αριστερών και ιδιαίτερα αντιφασίστες/στριες ήταν πολύ καλά προετοιμασμένοι για αυτό το είδος της δράσης και ξαφνικά έγιναν ένας άτυπος πυρήνας αυτού του τεράστιου πλήθους. Το κίνημά μας, που ξεκίνησε με μία ομάδα 15 ατόμων, ήταν ξαφνικά στο κέντρο μιας ιστορικής πορείας, με περισσότερα από 200.000 άτομα να συμμετέχουν. Οι αρχές ήταν σοκαρισμένες, δεν τολμούσαν να διαλύσουν τον κόσμο κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων πορειών την άνοιξη του 2012, αλλά στις 6 Μαΐου, όταν ο Πούτιν τελικά κέρδισε στις προεδρικές εκλογές για 3η φορά, έχασαν την ψυχραιμία τους και απλά διέταξαν τα ρωσικά ΜΑΤ να τσακίσουν το πλήθος, με τον τρόπο που αντιμετώπιζαν την άθλια ρωσική αντιπολίτευση για πολλά χρόνια πριν. Σοκαρίστηκαν ακόμη περισσότερο, όταν αντί να τρέχουν οι άνθρωποι, μαζί με τους αντιφασίστες, άρχισαν να υπερασπίζονται τους εαυτούς τους, με τις πρώτες διμοιρίες ΜΑΤ να διαλύονται εντελώς από αυτούς ενώ πάνω από 50 αστυνομικοί τραυματίστηκαν σοβαρά. Οι αρχές αποφάσισαν να θέσουν τέλος στο κίνημα διαμαρτυρίας και άρχισαν να συλλαμβάνουν τυχαία τους συμμετέχοντες της εν λόγω πορείας - μέχρι τώρα 25 άτομα κρατούνται με ψεύτικες καταγγελίες και μεταξύ αυτών 4 μέλη του αντιφασιστικού κινήματος.

Τι θα ήθελες να πεις στους αντιφασίστες/ριες στην Ελλάδα;

Ήταν πολύ προφανές σε μένα, από την πρώτη μου επίσκεψη στην Ελλάδα το Νοέμβριο του 2008, ότι η ελληνική σκηνή έχει πολύ παρόμοια νοοτροπία με τη δική μας - λόγω των κοινωνικών ομοιοτήτων φυσικά. Φτώχεια, γενικευμένη δυσπιστία ως στάση απέναντι στους κυβερνώντες, συνολική διαφθορά του κοινωνικού συστήματος, υψηλό επίπεδο της βίας στο δρόμο, βάρβαρη καθημερινή ζωή, ένα σύμπλεγμα άλυτων κοινωνικών αντιθέσεων. Ένιωσα αληθινά σαν στο σπίτι μου. Από τότε υποστηρίζω τη στενή επικοινωνία ανάμεσα στους χώρους μας και ελπίζω ότι μπορούμε να συνεργαστούμε περισσότερο στο μέλλον.

Συνέντευξη για την εργατική εφημερίδα Δράση στους Ε. και Χ.

Το βιβλίο του Dj Stalingrand Έξοδος κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις “εκδόσεις για τη μάθηση της ελευθερίας” - Ελεύθερος Κοινωνικός Χώρος Σχολείο, Θεσσαλονίκη 2013.